Đánh giá lại và kéo dài OKRs
Đánh giá lại và Kéo dài OKRs
OKR nguyên bản – Tinh thần của sự phát triển liên tục
OKRs (Objectives and Key Results) nguyên bản, như được Andy Grove phát triển tại Intel và John Doerr hoàn thiện tại Google, không chỉ là một công cụ đặt mục tiêu mà còn là một triết lý quản trị thúc đẩy sự tham vọng và cải tiến không ngừng. Trong OKR nguyên bản, hai khía cạnh quan trọng là “đánh giá lại” (review) và “kéo dài” (stretch) đóng vai trò cốt lõi để đảm bảo OKRs không chỉ là danh sách mục tiêu tĩnh mà là động lực sống động cho tổ chức. Trong bài này, chúng ta sẽ tìm hiểu đánh giá lại và kéo dài OKRs là gì, tại sao chúng quan trọng trong OKR nguyên bản, và cách áp dụng chúng một cách hiệu quả.
Đánh giá lại OKRs là gì?
Đánh giá lại (review) trong OKR nguyên bản là quá trình nhìn nhận, phân tích, và học hỏi từ kết quả của chu kỳ OKRs vừa kết thúc. Đây không chỉ là việc chấm điểm Key Results mà còn là cơ hội để đội ngũ suy ngẫm về những gì đã làm tốt, những gì cần cải thiện, và cách áp dụng bài học đó cho chu kỳ tiếp theo.
-
Ý nghĩa:
- Đánh giá lại giúp bạn hiểu rõ hiệu quả thực sự của OKRs, không chỉ dựa trên con số mà còn trên quá trình thực hiện.
- Nó khuyến khích văn hóa học hỏi thay vì chỉ tập trung vào thành công hay thất bại.
-
Quy trình đánh giá lại:
- Chấm điểm Key Results: Sử dụng thang 0-1 (0.7 thường là mức thành công lý tưởng trong OKR nguyên bản).
- Thảo luận nhóm: Họp cuối chu kỳ để trả lời: “Chúng ta đã đạt được gì? Điều gì cản trở chúng ta? Chúng ta học được gì?”
- Ghi nhận bài học: Lưu lại những điểm mạnh và yếu để cải thiện chu kỳ sau.
-
Ví dụ: Một công ty công nghệ đặt OKR:
- Objective: “Tăng trưởng mạnh mẽ trên thị trường trực tuyến.”
- Key Results:
- “Đạt 20.000 lượt tải ứng dụng” (đạt 18.000 – 0.9/1).
- “Tăng doanh thu lên 25%” (đạt 20% – 0.8/1).
- Đánh giá lại: Họ nhận ra chiến dịch quảng cáo hiệu quả nhưng logistics chậm đã hạn chế doanh thu → Bài học: Cải thiện vận chuyển cho chu kỳ sau.
Kéo dài OKRs là gì?
Kéo dài (stretch) trong OKR nguyên bản là khái niệm đặt mục tiêu vượt xa khả năng hiện tại, thách thức đội ngũ vượt qua giới hạn và đổi mới để đạt được điều tưởng chừng không thể. Andy Grove tin rằng mục tiêu “kéo dài” không chỉ thúc đẩy hiệu suất mà còn khai phá tiềm năng ẩn giấu.
-
Ý nghĩa:
- OKRs “kéo dài” không mong đợi đạt 100% – đạt 70-80% đã là thành công lớn, vì điều đó cho thấy bạn đã vượt xa vùng an toàn.
- Nó khuyến khích tư duy sáng tạo và chấp nhận rủi ro thay vì chỉ làm những gì chắc chắn.
-
Quy trình kéo dài:
- Đặt mục tiêu tham vọng: Chọn Objectives và Key Results vượt xa năng lực hiện tại nhưng vẫn trong tầm khả thi với nỗ lực vượt bậc.
- Chấp nhận thất bại một phần: Không phạt nếu không đạt 100%, miễn là có tiến bộ đáng kể.
- Hỗ trợ đội ngũ: Cung cấp tài nguyên và động lực để họ dám thử điều lớn lao.
-
Ví dụ: Một startup giao hàng đặt OKR:
- Objective: “Dẫn đầu thị trường giao hàng siêu tốc.”
- Key Results:
- “Giao 90% đơn hàng trong 15 phút” (hiện tại là 30 phút).
- “Mở rộng dịch vụ đến 5 thành phố mới.”
- Kéo dài: Họ chỉ đạt 70% đơn trong 15 phút (0.8/1) và 3 thành phố (0.6/1), nhưng điều này vẫn là bước đột phá so với khả năng ban đầu.
Tại sao đánh giá lại và kéo dài quan trọng trong OKR nguyên bản?
Trong OKR nguyên bản, mục tiêu không phải là hoàn hảo mà là phát triển:
- Đánh giá lại: Giúp duy trì vòng lặp cải tiến liên tục – mỗi chu kỳ là một lần học hỏi để làm tốt hơn.
- Kéo dài: Đảm bảo OKRs không chỉ là công cụ duy trì mà là động lực để đột phá, đúng với tinh thần của Andy Grove tại Intel khi chuyển từ bộ nhớ sang vi xử lý.
Nếu thiếu hai yếu tố này, OKRs có thể biến thành KPI cứng nhắc hoặc mục tiêu an toàn, mất đi giá trị cốt lõi.
Cách áp dụng đánh giá lại và kéo dài trong OKRs
-
Đánh giá lại:
- Thời điểm: Cuối mỗi chu kỳ (thường là quý).
- Công cụ: Bảng tính hoặc phần mềm OKRs để ghi điểm, buổi họp nhóm để thảo luận.
- Câu hỏi dẫn dắt:
- “Chúng ta đã làm gì tốt để đạt được 0.7 này?”
- “Điều gì ngăn chúng ta đạt 1.0?”
- “Chúng ta sẽ thay đổi gì ở chu kỳ sau?”
- Ví dụ: Một đội bán hàng đánh giá KR “Tăng doanh thu 30%” đạt 22% (0.7/1) → Học được rằng cần đào tạo kỹ năng bán hàng tốt hơn.
-
Kéo dài:
- Thời điểm: Khi đặt OKRs cho chu kỳ mới.
- Cách làm:
- Nhìn vào kết quả chu kỳ trước và đẩy mục tiêu lên 20-50% cao hơn.
- Khuyến khích đội ngũ “nghĩ lớn” thay vì chơi an toàn.
- Ví dụ: Sau khi đạt “10.000 lượt tải ứng dụng,” chu kỳ sau đặt “25.000 lượt tải” để thách thức đội marketing và kỹ thuật.
Áp dụng trong bối cảnh Việt Nam
Tại Việt Nam, nơi nhiều doanh nghiệp còn mới với OKRs, đánh giá lại và kéo dài có thể gặp thách thức:
- Đánh giá lại: Văn hóa ngại thừa nhận thất bại khiến đội ngũ sợ chấm điểm thấp.
- Giải pháp: Nhấn mạnh rằng 0.7 là thành công, không phải thất bại, và tập trung vào học hỏi.
- Kéo dài: Tư duy an toàn khiến mục tiêu thường quá dễ.
- Giải pháp: Khuyến khích lãnh đạo làm gương với OKRs tham vọng, như “Tăng trưởng gấp đôi doanh thu” thay vì “Tăng 10%.”
Ví dụ: Một quán cà phê nhỏ:
- Chu kỳ trước: “Đạt 500 lượt theo dõi” (đạt 480 – 0.9/1).
- Đánh giá lại: “Ảnh đẹp giúp tăng theo dõi, nhưng nội dung chưa đủ đa dạng.”
- Kéo dài: Chu kỳ sau đặt “Đạt 1.500 lượt theo dõi” để thử thách đội ngũ.
Sai lầm cần tránh
- Đánh giá lại hình thức: Chỉ chấm điểm mà không thảo luận bài học.
- Cách tránh: Dành thời gian họp để phân tích sâu.
- Kéo dài quá mức: Đặt mục tiêu không thực tế, gây nản lòng.
- Cách tránh: Đánh giá năng lực trước khi đẩy mục tiêu lên.
- Trừng phạt thất bại: Phê bình khi không đạt 100%, làm mất tinh thần kéo dài.
- Cách tránh: Công nhận nỗ lực dù chỉ đạt 0.5/1.
Kết luận
Đánh giá lại và kéo dài là hai trụ cột của OKR nguyên bản, giữ cho phương pháp này đúng với tinh thần của sự tham vọng và học hỏi liên tục. Đánh giá lại giúp bạn rút ra bài học từ quá khứ, trong khi kéo dài thúc đẩy bạn vươn tới tương lai. Khi kết hợp cả hai, OKRs không chỉ là công cụ quản trị mà còn là động lực để doanh nghiệp và đội ngũ phát triển vượt bậc. Trong phần tiếp theo, chúng ta sẽ tổng kết hành trình OKRs và cách áp dụng chúng vào thực tế.