10 Lỗi thường gặp trong OKRs

10 Lỗi thường gặp trong OKRs

OKRs nguyên bản – Dễ sai nếu không cẩn thận

OKRs (Objectives and Key Results) nguyên bản là một phương pháp quản trị mạnh mẽ, được thiết kế để thúc đẩy sự tập trung, tham vọng, và đổi mới, như cách Intel và Google đã áp dụng thành công. Tuy nhiên, ngay cả với tinh thần nguyên bản – không liên kết với lương thưởng, khuyến khích kéo dài, và minh bạch – OKRs vẫn dễ bị triển khai sai cách, làm mất đi giá trị cốt lõi. Trong bài này, chúng ta sẽ điểm qua 10 lỗi thường gặp khi sử dụng OKRs nguyên bản, nguyên nhân gây ra chúng, và cách khắc phục để đảm bảo bạn giữ đúng tinh thần của phương pháp này.

10 Lỗi thường gặp trong OKRs nguyên bản

1. Objective thiếu tham vọng:

   • Lỗi: Objectives được viết an toàn, không thách thức đội ngũ.
   • Ví dụ: “Cải thiện dịch vụ” thay vì “Dẫn đầu trải nghiệm khách hàng.”
   • Hậu quả: OKRs mất đi tinh thần “kéo dài” của OKR nguyên bản.
   • Khắc phục: Đặt mục tiêu lớn, truyền cảm hứng, như “Thay đổi cách người Việt mua sắm trực tuyến.”

2. Key Results không đo lường được:

   • Lỗi: KRs mơ hồ, không định lượng, khó theo dõi.
   • Ví dụ: “Tăng trưởng tốt hơn” thay vì “Đạt 20.000 lượt tải ứng dụng.”
   • Hậu quả: Không thể đánh giá tiến độ, làm mất tính minh bạch.
   • Khắc phục: Đảm bảo mỗi KR có số liệu cụ thể và nguồn dữ liệu rõ ràng.

3. Quá nhiều OKRs:

   • Lỗi: Đặt quá nhiều Objectives hoặc Key Results, gây mất tập trung.
   • Ví dụ: 5 Objectives với 15 KRs trong một quý.
   • Hậu quả: Đội ngũ không biết ưu tiên gì, vi phạm nguyên tắc tập trung.
   • Khắc phục: Giới hạn 1-3 Objectives và 2-5 KRs mỗi Objective.

4. Thiếu minh bạch:

   • Lỗi: OKRs không được công khai, chỉ lãnh đạo biết.
   • Ví dụ: OKRs cấp công ty được giữ bí mật, đội ngũ không thấy liên kết.
   • Hậu quả: Mất sự đồng thuận và căn chỉnh – cốt lõi của OKR nguyên bản.
   • Khắc phục: Chia sẻ OKRs trên bảng trắng, phần mềm, hoặc tài liệu chung.

5. Liên kết OKRs với lương thưởng:

   • Lỗi: Dùng OKRs để đánh giá hiệu suất hoặc quyết định thưởng phạt.
   • Ví dụ: “Không đạt 1.0 thì không có thưởng,” trái với tinh thần OKR nguyên bản.
   • Hậu quả: Đội ngũ sợ rủi ro, không dám đặt mục tiêu tham vọng.
   • Khắc phục: Tách OKRs khỏi lương thưởng, nhấn mạnh chúng là để phát triển.

6. Không theo dõi thường xuyên:

   • Lỗi: OKRs được đặt ra nhưng không check-in, chỉ xem lại cuối chu kỳ.
   • Ví dụ: Đội quên cập nhật tiến độ “Tăng doanh thu 25%” trong 2 tháng.
   • Hậu quả: Mất cơ hội điều chỉnh, vi phạm nguyên tắc theo dõi liên tục.
   • Khắc phục: Lên lịch check-in hàng tuần hoặc hai tuần một lần.

7. Không học hỏi từ kết quả:

   • Lỗi: Kết thúc chu kỳ mà không đánh giá lại bài học, chỉ quan tâm đến điểm số.
   • Ví dụ: Đạt 0.6/1 nhưng không thảo luận tại sao không đạt 1.0.
   • Hậu quả: OKRs không cải thiện qua từng chu kỳ, mất tinh thần học hỏi.
   • Khắc phục: Họp cuối chu kỳ để phân tích thành công và thất bại.

8. Thiếu liên kết giữa các cấp độ:

   • Lỗi: OKRs cá nhân, đội nhóm, và công ty không hỗ trợ lẫn nhau.
   • Ví dụ: OKR công ty là “Tăng trưởng trực tuyến,” nhưng đội bán hàng tập trung offline.
   • Hậu quả: Mất sự căn chỉnh – một nguyên tắc cốt lõi của OKR nguyên bản.
   • Khắc phục: Đảm bảo OKRs cấp dưới đóng góp trực tiếp vào OKRs cấp trên.

9. Áp đặt OKRs từ trên xuống:

   • Lỗi: Lãnh đạo viết OKRs mà không tham khảo ý kiến đội ngũ.
   • Ví dụ: “Tăng doanh thu 50%” được áp đặt dù đội bán hàng không tin là khả thi.
   • Hậu quả: Thiếu cam kết, vi phạm nguyên tắc đồng thuận.
   • Khắc phục: Kết hợp Top-Down và Bottom-Up, để đội ngũ cùng đóng góp.

10. Không khuyến khích sáng tạo:

• Lỗi: OKRs được viết cứng nhắc, không tạo điều kiện cho đội ngũ thử nghiệm cách làm mới.
• Ví dụ: “Tăng 10% doanh thu” bằng cách cũ thay vì “Đột phá doanh thu qua kênh mới.”
• Hậu quả: Mất tinh thần đổi mới của OKR nguyên bản.
• Khắc phục: Đặt OKRs tham vọng và hỗ trợ đội ngũ thử nghiệm giải pháp sáng tạo.

Các lỗi trong bối cảnh Việt Nam

Tại Việt Nam, một số lỗi đặc trưng khi áp dụng OKRs nguyên bản bao gồm:

• Tư duy KPI: OKRs bị biến thành công cụ kiểm soát hiệu suất, như “Đạt 95% giao hàng đúng hạn.”
  • Khắc phục: Nhấn mạnh OKRs là để đột phá, không phải duy trì.
• Thiếu giao tiếp: Văn hóa ngại chia sẻ khiến OKRs không minh bạch.
  • Khắc phục: Bắt đầu với nhóm nhỏ, khuyến khích công khai tiến độ.
• Sợ thất bại: Đội ngũ không dám đặt mục tiêu lớn vì sợ bị chỉ trích.
  • Khắc phục: Giáo dục rằng 0.7 là thành công trong OKR nguyên bản.

Ví dụ minh họa

• OKRs sai (có lỗi):
  • Objective: “Làm việc tốt hơn.”
  • Key Results: “Cải thiện mọi thứ, tăng doanh thu một chút.”
  • Lỗi: Thiếu tham vọng, không đo lường, không minh bạch.
• OKRs đúng:
  • Objective: “Đột phá thị trường giao hàng siêu tốc.”
  • Key Results:
    • “Giao 90% đơn trong 15 phút.”
    • “Mở rộng dịch vụ đến 5 thành phố.”
  • Đúng nguyên tắc: Tham vọng, đo lường được, liên kết rõ ràng.

Cách tránh 10 lỗi này

• Kiểm tra nguyên tắc: Đối chiếu với “10 Nguyên tắc - Con voi OKRs” để đảm bảo không thiếu sót.
• Thử nghiệm nhỏ: Áp dụng OKRs cho một đội trước để phát hiện lỗi sớm.
• Xây dựng văn hóa: Kết hợp với “Văn hóa OKRs” để tạo môi trường hỗ trợ OKR nguyên bản.

Kết luận

10 lỗi thường gặp trong OKRs nguyên bản – từ Objective thiếu tham vọng, KRs không đo lường được, đến thiếu minh bạch hay không khuyến khích sáng tạo – đều có thể làm suy yếu sức mạnh của phương pháp này. Tuy nhiên, bằng cách nhận diện và khắc phục chúng, bạn có thể giữ OKRs đúng với tinh thần của Andy Grove và John Doerr: một công cụ thúc đẩy sự tập trung, tham vọng, và đổi mới. Hãy cẩn thận tránh những lỗi này, và OKRs sẽ trở thành động lực thực sự cho tổ chức của bạn. Trong phần tiếp theo, chúng ta sẽ tổng kết hành trình OKRs và cách triển khai thực tế.