Đọc tín hiệu của con

Học cách hiểu tiếng khóc và ngôn ngữ cơ thể của trẻ sơ sinh

Tại sao cần hiểu tín hiệu của con?

Khóc là cách giao tiếp duy nhất của trẻ sơ sinh đến 9 tháng tuổi. Mỗi nhu cầu có một kiểu khóc khác nhau. Khi mẹ hiểu được tín hiệu:

✅ Biết con cần gì (đói, buồn ngủ, đau bụng...)

✅ Phản ứng đúng, đáp ứng đúng nhu cầu

✅ Con được tôn trọng, xây dựng lòng tin

✅ Tránh cho ăn/ngủ sai thời điểm

Các loại tiếng khóc

1. "Con đói!"

Đặc điểm tiếng khóc:

Lặp đi lặp lại, nhịp nhàng
Âm lượng to và càng lúc càng to
Nghe có vẻ hoang dại, khẩn cấp
Không dừng lại cho đến khi được cho ăn

Ngôn ngữ cơ thể:

Tay quơ cào khắp nơi
Mút tay mạnh, chùn chụt
Quay đầu bên nọ, bên kia tìm vú
Há miệng khi chạm vào má (rooting reflex)
Nếu đưa ngón tay vào gần, bé há miệng mút mạnh

Khi nào thường xảy ra:

Sau khi ngủ dậy (đúng chu kỳ EASY)
Cách bữa trước 2.5-4 giờ (tùy tuổi)

Cách xử lý:

✅ Cho ăn ngay

✅ Tạo môi trường yên tĩnh để bé tập trung

2. "Con mệt và muốn ngủ!"

Đặc điểm tiếng khóc:

Cáu kỉnh, rên rỉ
Âm lượng không cao
Dừng rồi lại tiếp tục
Nghe giống như "I'm tired" (khóc một cách mệt mỏi)

Ngôn ngữ cơ thể (TRƯỚC khi khóc):

Dụi mắt ← Dấu hiệu quan trọng nhất
Ngáp
Nhìn lơ đãng, mất tập trung
Không muốn chơi nữa
Kéo tai
Mút tay (nhưng không đói)
Quay đầu tránh ánh sáng

Lưu ý theo độ tuổi:

< 3 tháng: Dấu hiệu trên rất rõ
> 3 tháng: Nên căn theo thời gian thức chính xác hơn, vì bé đã biết "cố gắng" chơi tiếp dù mệt

Khi nào thường xảy ra:

Sau khi chơi 45 phút - 4 giờ (tùy tuổi)
Đúng theo bảng thời gian thức tối đa

Cách xử lý:

✅ Đặt bé lên giường ngay (khi buồn ngủ nhưng chưa ngủ)

✅ Không chờ đến khi bé khóc mới đặt ngủ (đã quá mệt)

❌ Không cho ăn (nếu mới ăn cách đây < 2.5 giờ)

3. "Con bị khí trong bụng, con muốn ợ hơi!"

Đặc điểm tiếng khóc:

Xuất hiện ngay sau khi ăn (5-15 phút)
Chói tai, tông giọng cao
Cường độ rất cao
Khóc dữ dội, không ngừng

Ngôn ngữ cơ thể:

Chân gối co lên đến ngực
Ưỡn lưng
Mặt đỏ bừng
Cứng người

Cách xử lý:

✅ Bế dọc, vỗ lưng cho ợ hơi

✅ Nằm sấp trên tay mẹ, massage bụng

✅ Đạp xe để xả hơi

✅ Xem lại cách cho ăn (nuốt nhiều khí?)

4. "Con bị kích thích quá" / "Con chán rồi"

Đặc điểm tiếng khóc:

Cười và khóc xen kẽ nhau
Cường độ tăng dần
Nghe có vẻ bối rối, stress

Ngôn ngữ cơ thể:

Quay đầu khỏi nguồn kích thích
Nhắm mắt lại
Tránh ánh sáng/âm thanh
Vẫy tay loạn xạ

Khi nào thường xảy ra:

Ở chỗ đông người, ồn ào
Chơi quá nhiều đồ chơi, âm thanh
Nhiều người bế, chuyền tay
Cuối ngày (tích lũy mệt mỏi)

Cách xử lý:

✅ Đưa bé vào phòng yên tĩnh, tối

✅ Giảm kích thích: tắt TV, nhạc, đèn

✅ Bế nhẹ nhàng, không nói chuyện nhiều

✅ Để bé "reset" 10-15 phút

5. "Con muốn mút mát"

Đặc điểm tiếng khóc:

Nhỏ, rên rỉ
Không khẩn cấp
Dễ dừng lại khi cho ngậm ngón tay/ti giả

Ngôn ngữ cơ thể:

Mút môi
Mút tay chùn chụt
Tìm kiếm thứ gì đó để ngậm

Phân biệt với "đói":

Đói	Muốn mút mát
Khóc to, khẩn cấp	Khóc nhỏ, rên rỉ
Sau > 2.5 giờ từ bữa trước	Có thể vừa ăn xong
Cho ti → Bú mạnh, nuốt liên tục	Cho ti → Ngậm không bú, hoặc bú vài mút rồi nhả ra
Bú đến no mới thôi	Chỉ cần ngậm, không cần sữa

Khi nào thường xảy ra:

Trước khi ngủ
Khi chuyển giấc ngủ
Khi cần trấn an

Cách xử lý:

✅ Cho ti giả (nếu bạn chấp nhận dùng)

✅ Cho mút ngón tay sạch của bé

✅ Dạy bé tự trấn an (mút tay, ôm chăn...)

❌ Không cho ti mẹ nếu không phải giờ ăn (tránh liên kết ti = ngủ)

6. "Con đau bụng!"

Đặc điểm tiếng khóc:

Khóc to, đều đều
Kéo dài hàng giờ (1-3 giờ)
Thường xảy ra cùng giờ mỗi ngày (chiều muộn/tối)
Colic - Thường từ 2 tuần - 3 tháng tuổi

Ngôn ngữ cơ thể:

Bụng to, căng
Gõ vào bụng có tiếng bộp bộp
Co duỗi chân liên tục
Đánh rắm khi khóc
Mặt đỏ bừng

Rule of 3 (Quy tắc số 3) cho Colic:

Khóc > 3 giờ/ngày
3 ngày/tuần
Trong > 3 tuần

Cách xử lý:

✅ Massage bụng theo chiều kim đồng hồ

✅ Tư thế "cầm bóng" (flying hold)

✅ Tắm ấm

✅ Đạp xe

✅ Men tiêu hóa (hỏi bác sĩ)

✅ Kiểm tra chế độ ăn của mẹ (nếu bú mẹ)

⏰ Kiên nhẫn - Colic thường hết sau 3 tháng tuổi

7. "Con thấy chán, con muốn được mẹ quan tâm!"

Đặc điểm tiếng khóc:

Giống tiếng hét hơn là khóc
"Eh... Eh... Eh..." (có ngắt quãng)
Không liên tục
Âm lượng vừa phải

Ngôn ngữ cơ thể:

Nhìn quanh tìm mẹ
Hết khóc khi mẹ xuất hiện
Cười khi mẹ nói chuyện
Vẫy tay chân hào hứng

Khi nào thường xảy ra:

Trong giai đoạn Activity (A)
Khi bé chơi một mình lâu
Khi môi trường không đổi mới

Cách xử lý:

✅ Đổi trò chơi

✅ Nói chuyện, hát cho bé

✅ Đưa bé ra môi trường mới (ra ban công, nhìn cây...)

✅ Chơi tương tác với bé

Cách đọc tín hiệu theo EASY

Scenario 1: Bé khóc 30 phút sau khi ăn

Phân tích:

Mới ăn 30 phút → Không đói
Đã chơi 30 phút → Có thể buồn ngủ (nếu < 3 tháng)
Hoặc bị khí trong bụng

Kiểm tra:

Có dụi mắt, ngáp? → Buồn ngủ → Đặt ngủ
Chân co lên, ưỡn lưng? → Đau bụng → Vỗ ợ hơi
Không có dấu hiệu trên? → Chán → Đổi trò chơi

Scenario 2: Bé khóc lúc 3:00 sáng

Phân tích:

Bé < 4 tháng → Có thể đói (ăn đêm bình thường)
Bé > 6 tháng → Thói quen, không phải đói

Kiểm tra:

Lần ăn trước là lúc nào?
- < 3 giờ → Chưa đói
- 3-4 giờ → Có thể đói
Cho ti xem bé bú thế nào?
- Bú mạnh, nuốt liên tục → Đói
- Bú vài mút rồi ngủ → Muốn mút mát
Bé > 6 tháng, ban ngày ăn kém → Cắt ăn đêm để bé đói ban ngày